Aşık Ali Cemal Çetinkaya

 

Çok sor şartlarda büyüdüm. Büyüyünce dertlerimiz bitmedi. Çok yerler gezdim. Çingene'sinden, Ermeni'sine her vatandaşımın derdine ortak olmuş, suyunu içmiş, lokmasını yemişimdir. Beni söyleten bu olmuştur.

Aşık Ali Cemal Çetinkaya

Aşık Ali Cemal

1941 yılında Tunceli ilinin Mazgirt ilçesinin Akpazar (Peri) bucağına bağlı Velişeğ mezrasında Temmuz ayında dünyaya gelmiştir. Kalabalık nüfuslu çiftçi bir ailenin çocuğu olarak büyümüştür. Babasının adı Mustafa annesinin ki ise Selvi'dir. Ailesi yörede tanınan sevilen bir aile olduğu için evlerinde sazlı sözlü muhabbetler eksik olmamış ve bu ortamda kendisini yetiştirme imkanına sahip olmuştur. 

Burada kendi anlatımına da yer vererek devam edelim:

Babamın büyük oğlu bendim. İmkansızlıklar dolayısıyla yüksek öğrenim okullarından mahrum kaldık. İmkanlı zamanlarda saz söz ehlileri ile buluşa görüşe yolumuz çok köy kentlere kadar uzadı. Ankara, İstanbul'lara kadar. Ve bu küçük yaştan şu ana kadar dert minnet dolu çilekeş hayatımız içinde doğudan-batıdan, köyden-kentten, cahilden-kamile, yoktan-vara, körden-göre kadar çeşitli inançlarla bilinçlenmiş, insanların fikir ve düşüncelerinden geçirdiğimiz yolculuğun bazı aldığımız ilham gerçek göreneklerimden görüp bildiğim kadarıyla -Halkın bir ozanı olarak- Bilinçlenmiş halkın sözlerini kısa cümlelerle yazmayı, hayati şiirlerime Ali ismindeki memkeletimizin delisi bilinen, hisli serüvenlerini yazmaya fayda buldum.* 

* Aşık Ali Cemal'in Doğu Anadolu'nun Doğuları adlı kitabının ön sözünde ki anlatımıdır. İlgili kitap ile ilgili bilgi almak için tıklayabilirsiniz.

1958’li yıllarda Davut Sulari, Aşık Daimi, Aşık Beyhani, Aşık Mahzuni, Aşık Hüdai, Ruhi Su ve Ali Ekber Çiçek gibi isimlerle tanışarak sanat gelişimine devam etmiştir. 1990’lı yılların başında Çankaya Belediyesine işe girmiş ve uzun bir süre burada çalışmıştır. 2016 yılında da bedenen aramızdan ayrılmıştır. Ayrıca ozanımızın Doğu Anadolu'nun Doluları, Halk Ozanı Ali Cemal'in Hayatı ve Deyişleri, İnsanlık Özlemi adında üçte kitabı vardır.

GÜVENİ KENDİNDE BUL

İnsan daima kendine güven
Dara kalırsan gören olmaz
Hiç kimseden medet bekleme
Aç gününde ekmek veren olmaz

Göç istersen yaylalı dağ ol
Gıdalardan kaymakla yağ ol
Bülbüllere güzel bir bağ ol
Solarsa gülün deren olmaz

Evvela kendine bul çare
Ömrün verme ah ile zare
Sonra azar sendeki yara
Yarana merhem süren olmaz

İnsanlığın dışına çıkma
Kemaletin bil gönül yıkma
Ali Cemal doğrudan bakma
Hakkın sırrına eren olmaz

DERTLİ CEMO

Hele bakın bu sefile
Köylü Cemo dertli Cemo
Gül rengi dönmüştür küle
Köylü Cemo dertli Cemo

Bedeni var başı yoktur
Koca yurtta işi yoktur
Barınmaya aşı yoktur
Köylü Cemo dertli Cemo

Çalıp yese hırsız olur
Çok dert yansa arsız olur
Bir esirden farksız olur
Köylü Cemo dertli Cemo

Eşeği yoktur ço desin
Öküzü yoktur ho desin
Nerden kazanıp ne yesin
Köylü Cemo dertli Cemo

Bizde evladız vatana
Neden hasretiz soğana
Haline bizden doğana
Köylü Cemo dertli Cemo

Ali Cemal asıl türküm
Der ile örülü kürküm
Bir ölüden yoktur farkım
Köylü Cemo dertli Cemo

Aşık Ali Cemal'in Anısını Okumak İçin Tıklayabilirsiniz

Aşık Ali Cemal: Off Bee!.. Dünya Varmış Biraz Rahatladım.

1981 yılı. Evle, İzmir ilinin Aliağa ilçesine bağlı Helvacı kasabasını yerleştim. Aynı köylüm ve yeğenimiz olan, benden evvel Helvacı’ya yerleşmiş olan Kazım Dede ev yapmış. Odaları tavansız, pencereleri camsız, kapısız bir oda bize verdi. Tavana pencereye naylon çektik. Bir kapı bulduk. Ev halkı ile beraber bir kışı o odada geçirdik. Bahar gelince İstanbul’a gittim. 1974’te yazdığım, dünya barışına ait; “Bütün İnsanlardan Arzumuz Vardır” adlı eserimi “Muhabbet Dört” kasetinde okumuşlardı. Aynı zamanda Selda Bağcan, Uzelli firmasında kasete okumuştu. Sanatçı Nizamettin Ariç, “Dertli Cemo” isimli eserimi okumuştu. Bu okunan eserlerimin telif haklarını aldım. Elimdeki güzelim yarma dut sazımı da tanışım olan avukat Mehmet Aydın Bey’e sattım. Cüzi bir para ile Helvacı’ya dönüp bir bostan yeri kadar arsaya, dostların yardımı ile bir gündüz kondu; basit tuğladan bir ev yaptım. İçine yerleştim. Off bee!.. Dünya varmış biraz rahatladım.

Aşık Ali Cemal Çetinkaya

Öneri Kitap - 42

Ozanımız Aşık Ali Cemal’in hayatına, deyişlerine ve düşüncelerine yer veren farklı bir kitap ile sizlerleyiz. Daha önce yine kendisinin 1974 yılında yazmış olduğu bir diğer kitabını paylaşmıştık.

Mevsimsiz zamansız tohum ekilmez
Emek boşa gider tohum hiç olur
Her iklime fidan bahçe dikilmez
Soğuk yerde ağaç meyve güç olur

İnsani meziyet büyük bir şeydir
Topluma adalet yaşama meydir
Cehalet ne şehir ne de bir köydür
Ne yuva ne kapı ne de köç olur

Dünya dedikleri yaşama yeri
Tanıyıp bilende hayatın sırrı
Ali Cemal elmas yakut değeri
Bilemezsin elinde bakır tunç olur

Öneri Kitap - 1

İlk önerimiz Halk Ozanı Aşık Ali Cemal’in kendisinin yazmış olduğu Doğu Anadolu’nun Doluları adlı kitabı. Ozanımızın hayatı, anıları ve bazı şiirleri yer almakta. 1974 yılında yazılmış bu kitabın ön yüzünde kendisinin notu ve imzası da mevcut.

Gerdana dağılmış zülfü tellerin
Başına yastık sütunlu kolların
Ali Cemale nice mest hallerin
Petekten süzülmüş bala benzersin